سازمان ملل ۱۵ اکتبر را روز جهانی عصای سفید نامیده تا همگان را متوجه چالشها، خدمات و تلاشهای ویژه نابینایان کند. اسکندر آبادی همکار دویچه وله فارسی که خود نابینا است، به هوش مصنوعی در ارتباط با نابینایان پرداخته است.
آسانسازهای توانخواهان، تنها در خدمت ایشان نیستند و چه بسا ابزارهای کمکی که پیشتر برای آنان ساخته شده، امروزه یک تسهیل در امور همگان به شمار آیند.
درهای خودکار، کنترلهای از راه دور و پلههای برقی از نمونههای آشکار اینها هستند.
پیش از آنکه در اواخر دهه ۱۹۹۰ ناویگِیشِنها (مسیریابها و جهتیابها) ابداع و عرضه شوند، دو مهندس آلمانی به نام های توماس بومه و پِتِر اشمیت در سال ۱۹۹۶ یک دستگاه راهیابی برای نابینایان ساخته بودند که به خاطر وزن بالا با استقبال رو به رو نشد.
نمونه آخر هم اینکه پیش از عرضه دستگاههای سخنگویی مانند الِکسا (آمازون)، “اپِلپاد” و “گوگِل هوم”، صداسازهایی برای نابینایان ساخته شده بودند که هم اکنون همگان برای نمونه در متروها و هنگام استفاده از اتوماتها از آنها بهره میبرند.
همانگونه که میدانیم در سال جاری چندین نرمافزار، بر پایه هوش مصنوعی عرضه شده که شناختهترین آنها “گوگل بارد” google bard و “چتجیپیتی” chat gpt هستند که کاربر میتواند به صورت نوشتاری و گاه گفتاری با آنها مراوده کند و پاسخ پرسشهایش را بگیرد و کارهای بسیار دیگری هم به کمک آنها انجام دهد.
در این میان در سال ۲۰۱۵ یک گروه مردمنهاد دانمارکی به نام “بی مای آیز” be my eyes (چشمانِ من باش) تشکیل شد که به کمک نرمافزاری به همین نام از داوطلبان میخواهد عضو شوند، یعنی آماده باشند به هنگام نیازهای روزمره از طریق تماس ویدئویی نابینایان را راهنمایی کنند که رنگ لباسشان را تشخیص دهند، راه گم کردهشان را پیدا کنند و برچسبهایی را بخوانند. نگارنده چندین بار از این امکان برای پیدا کردن آدرس و خواندن روی جعبههای گوناگون بهره برده است