بحران غذا در ایران؛ فاجعه کشاورزی و غارت سیستماتیک منابع آب
یادداشتی از جواد عباسی توللی
سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد که به اختصار با نام FAO شناخته می‌شود، با هدف توجه به بحران فقر و گرسنگی در جهان، روز ۱۶ اکتبر را “روز جهانی غذا” نام‌گذاری کرده است. هر ساله در این روز نهادهای بین‌المللی همراه با صدها سازمان مردم‌نهاد در سراسر جهان به منظور زمینه‌سازی برای کنترل و جلوگیری از بحران کشاورزی و همچنین برای مقابله با فقر و گرسنگی جهانی برنامه‌هایی را به صورت مشترک یا جداگانه برگزار می‌کنند.
بر اساس آخرین گزارش بانک جهانی درباره “امنیت غذایی در جهان”، ایران با نرخ تورم ۷۸ درصد در رده پنجم از لحاظ تورم قیمت مواد غذایی در دنیا قرار دارد. همچنین تازه‌ترین آمارهای ارائه‌شده از سوی مرکز ملی آمار ایران هم سقوط سهمگین مصرف اقلام غذایی از جمله گوشت، لبنیات و غلات در ایران را به علت افزایش قیمت این کالاهای خوراکی تأیید می‌کند.
از سوی دیگر، آمارهای رسمی منتشرشده از سوی وزارت بهداشت و درمان نشان می‌دهد، در حال حاضر حدود ۱۶ درصد از کودکان زیر شش سال در ایران دچار سوء‌تغذیه هستند و دست‌کم ۸۰۰ هزار کودک در سنین رشد با کمبود انرژی و مواد پروتئینی و کمبود ریزمغذی‌ها مواجه شده‌اند.
ایران از جمله کشورهایی است که به دلیل قرارگیری در اقلیم خشک و نیمه‌خشک، همواره در خطر بیابانی شدن قرار داشته و در دهه‌های اخیر تغییرات اقلیمی از یک‌سو و به‌ویژه سوءمدیریت منابع آب و همچنین غارت این منابع به‌دست مافیای حکومتی، بیابانی شدن ایران را تسریع کرده است.
اگرچه سدها در بسیاری از کشورهای جهان برای اهداف مختلفی از جمله ذخیره و تأمین آب، تولید برق، اهداف تفریحی و کنترل سیلاب ساخته می‌شوند، در ایران اما ساخت و احداث بی‌ضابطه شمار زیادی از سدها دستاوردی جز زیر آب رفتن جنگل‌ها، باغ‌ها و مزارع در مخزن و دریاچه سد نداشته است. همچنین نابودی اکوسیستم، کم‌آبی سفره‌های آب زیرزمینی و به تبع آن ایجاد بحران در کشاورزی و کاهش تولید محصولات زراعی و دامی، از جمله دیگر نتایج رشد سریع سدسازی در ایران طی چند دهه اخیر بوده است.