در پی نابودی محوطه اداری و ورودی زندان اوین در روز ۲ تیر ۱۴۰۴، حدود ۷۰ زندانی سیاسی از بند زنان اوین بهصورت ناگهانی و بدون اطلاع قبلی به زندان قرچک ورامین منتقل شدند؛ اقدامی که ناقض اصل تفکیک جرائم می باشد.
این حرکت با سرعت، بینظمی و در فضای شدیداً امنیتی صورت گرفت و موجی از نگرانی را درباره سرنوشت زندانیان منتقل شده برانگیخت.
انتقال بدون آمادگی؛ عدم دسترسی به دارو و رسیدگی های پزشکی
در جریان انفجارهای رخداده در زندان اوین، شماری از زنان زندانی دچار جراحت شدند؛ با این حال، به دلیل محدودیتهای امنیتی، آنها از دریافت کمکهای پزشکی فوری محروم شدند.
فرایند انتقال چنان با شتاب انجام شده که بسیاری از زندانیان، حتی فرصت جمعآوری داروهای حیاتی، مدارک پزشکی یا وسایل شخصی خود را نداشتهاند.
شماری از این زنان، که با بیماریهای مزمن نظیر دیابت،مشکلات قلبی یا بیماریهای خودایمنی دستوپنجه نرم میکنند، در حال حاضر به داروهای ضروری خود دسترسی ندارند و به آنها اجازه داده نشده که داروهای خود را مجدداً دریافت کنند.
محل جدید: سولهای بدون پنجره و آلوده، در مجاورت زبالهسوز
زنان زندانی سیاسی منتقلشده در محل موسوم به «باشگاه» زندان قرچک اسکان داده شدهاند؛ سولهای فاقد پنجره و تهویه، با دیوارهایی آهنی و گرمای طاقتفرسا، که در مجاورت محل سوزاندن زبالهها قرار دارد.
گزارشها از وجود آب غیرقابل شرب، کمبود امکانات بهداشتی و درمانی، و ممانعت از تماس تلفنی و ملاقات با خانواده حکایت دارند.
پس از گذشت دو روز از این انتقال اجباری، زندانیان تنها اجازه یافتند تحت شرایط محدود و نظارتشده تماس کوتاهی با خانوادههای خود برقرار کنند. این اقدام، در تضاد آشکار با اصول اولیه حقوق بشر و حتی آییننامه سازمان زندانهای ایران است.
زندان قرچک؛ زندانی با سابقه طولانی نقض سیستماتیک حقوق زنان
زندان قرچک، که بهعنوان نماد نقض سیستماتیک حقوق زنان زندانی شناخته میشود، هزاران زن با اتهامات غیرسیاسی چون قتل، سرقت و جرایم مرتبط با مواد مخدر را در خود جای داده است. در سالهای اخیر، گزارشهای مکرری از خشونت فیزیکی و کلامی، تبعیض در ارائه خدمات درمانی، و شرایط بهداشتی فاجعهبار در این زندان منتشر شده است.
زنان زندانی در قرچک غالباً از تماسهای منظم تلفنی محروماند، به محصولات بهداشتی دسترسی ندارند، و از سوی مأموران با تحقیر و خشونت مواجه میشوند. برخی نیز ناچارند در کارگاههای داخل زندان تحت شرایط سخت و با ساعات طولانی کار کنند تا بخشی از نیازهای خانوادهشان را تأمین کنند.
مسئولیت مستقیم متوجه ریاست زندان و نهادهای امنیتی است
در حالی که چند روز از این انتقال میگذرد، هیچگونه اطلاعرسانی رسمی در خصوص هویت کامل زندانیان منتقلشده یا ثبت نام آنها در سامانه زندان قرچک انجام نشده است. همین موضوع، نگرانیها درباره وضعیت حقوقی، سلامت جسمی و روانی این زندانیان را دوچندان کرده است.
همچنین، مدت زمان حضور این زنان در قرچک در ابهام قرار دارد.
در حال حاضر، صغری خدادادی، رئیس زندان قرچک، مسئول مستقیم جان، سلامت و حقوق انسانی این زندانیان سیاسی است. در صورت ادامه این وضعیت غیرانسانی یا وقوع هرگونه آسیب جسمی یا روانی به این زنان، مسئولیت آن مستقیماً متوجه مدیریت زندان، سازمان زندانها و نهادهای امنیتی خواهد بود.