نرگس محمدی گفت: «جمهوری اسلامی، جامعه ایران و زنان این سرزمین را در موقعیت “یا مرگ، یا حجاب اجباری” قرار داده است.» این جمله خلاصه خبرهای مرتبط با خشونت جنسیتی در هفته گذشته است؛ هفتهای که در آن پیکر آرمیتا گراوند در حصار امنیتی حکومتی که به قتل او متهم است، به خاک سپرده شد و دادگاهی در تهران برای یک زن بهخاطر رابطه خارج از ازدواج حکم مرگ صادر کرد.
آرمیتا گراوند دانشآموز ۱۷ سالهای که روز ۹ مهرماه هنگام رفتن به مدرسه در متروی تهران «بیهوش» شد و به کُما رفت، هرگز بههوش نیامد. روز شنبه ششم آبان مرگ او در بیمارستان فجر تهران اعلام شد در حالیکه سوالهای اصلی در مورد اتفاقی که در واگن مترو برای او افتاد همچنان بیپاسخ ماندهاند. خانواده او که طبق گزارشها ابتدا قصد داشتند جسد این دختر نوجوان را به کوهدشت لرستان ببرند در نهایت بدن بیجان او را یکشنبه هفتم آبان در میان تدابیر شدید امنیتی در بهشت زهرای تهران به خاک سپردند.
در مراسم خاکسپاری آرمیتا گراوند نیروهای امنیتی نیلوفر میرزایی فعال دانشجویی، زینب عدالتپیشه و نسرین ستوده فعال حقوق بشر را به همراه چندین تن دیگر که برای حضور در مراسم تشییع پیکر آرمیتا گراوند در بهشت زهرا حاضر شده بود، بازداشت کردند. نیلوفر میرزایی و زینب عدالتپیشه به زندان قرچک منتقل شدهاند. نسرین ستوده نیز که با ضرب و شتم دستگیر شد همچنان در بازداشت است.
یکی دیگر از بازداشتشدگان به نوشتهی شورای هماهنگی تشکلهای صنفی معلمان، یک معلم اخراجی به نام محمد گراوند است. معلم دیگری که بازداشت شده مسعود دانیالزاده است. نفر دیگر هم منظر ضرابی مادر سهند صادقی و از خانوادههای دادخواه سقوط هواپیمای اوکراینی است. البرز صادقی، فرزند خانم ضرابی در ایکس (توییتر سابق) نوشت که مادر او هم «با وَن به بازداشتگاهی در شهر ری منتقل شده است».
فشار بر خانواده داغدار آرمیتا ادامه دارد تا آنجا به گفته یک منبع آگاه در روزهای گذشته آنها تحت فشارهای امنیتی مجبور شدند مراسم هفتم دخترشان را بدون اطلاع قبلی و با حضور شمار معدودی از اعضای خانواده و آشنایان روز چهارشنبه دهم آبان برگزار کنند.
احتمال قتل آرمیتا گراوند بهدست مأموران حجاببان در مترو همچنان محتملترین روایت است. این روایت را زنانی که خود تجربه روبهرو شدن با ماموران گشت ارشاد و آمران به معروف را دارند تأیید میکنند. گرچه خودداری مقامهای جمهوری اسلامی از انتشار تصاویر دوربینهای داخل واگن و فشار و ارعاب شاهدان برای تأیید روایت رسمی حکومتی، راه دسترسی به حقیقت را مسدود کرده است.
برخی گزارشهای تأییدنشده در هفته گذشته حتی خبر از شناسایی مامور حجاببانی دادند که گفته میشود آرمیتا را به سمت «جسم سخت» هل داده است.
در هفته گذشته حمله به مدارس دخترانه نیز تکرار شد.
حمله شیمیایی به دستکم یک مدرسه در زنجان
یکشنبه هفتم آبان، ۶۷ دانشآموز دختر هنرستان کوثر در شهر زنجان با علائم مسمومیت راهی بیمارستان شدند. طبق گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) این حمله حدود ساعت ۱۲ ظهر اتفاق افتاد. حسن اسمخانی، مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی زنجان در همین رابطه گفت: «ظهر روز یکشنبه در پی مسمومیتی که در هنرستان دخترانه کوثر شهر زنجان اتفاق افتاد، ۳۶ دانشآموز به بیمارستان موسوی، ۲۹ دانشآموز به بیمارستان ولیعصر، یک دانشآموز به بیمارستان بهشتی و یک دانشآموز به بیمارستان امام حسین زنجان منتقل شدند.» او همچنین افزود که ۶۲ نفر از دانشآموزان مرخص شده و پنج دانشآموز همچنان بستری هستند.
ناامنی عامدانه برای دختران و زنان در خیابان
مرگ/قتل آرمیتا گراوند در بطن جامعه به ناامنی زنان و نگرانی نسبت به سازوکارهایی که ارزش جانشان را در مقابل اطاعت بیچون و چرا از حجاب اجباری قرار داده، دامن زده است. جان ژیناها و آرمیتاها گرفته میشود و آن فرد یا فرآیندی که جان دختران را به خاطر حجاب گرفته در مصونیت کامل قانونی و دو از انظار عمومی قرار دارد.
در طرف مقابل حکومت جمهوری اسلامی همچنان با تهدید زنانی که حجاب اختیاری میخواهند، بر اجرای تمام و کمال لایحه تبعیضآمیز و غیرانسانی «حجاب و عفاف» و تسریع در آن اصرار میورزد.
زنان در شبکههای اجتماعی میگویند همچنان حتی کسانی که به نظر شهروند «عادی» میآیند با خشونت کلامی و حتی در مواردی فیزیکی آنها را به خاطر سرنکردن حجاب در مکانهای عمومی از جمله خیابانها آزار میدهند و تهدید میکنند. امر و نهی مرد خانه برای کنترل بدن زن که در زمره موارد خشونت خانگیست و گاه تا آنجا پیش میرود که مرد جان زن را به جرم عدم اطاعت و طلب اختیار بر بدنش میگیرد، اکنون در خارج از خانه بهشکل خشونت قانونی و سیاسی در حال تشدید است با این تفاوت که مجوز خشونت به زن «بیحجاب»، به «همه» داده شده است.
با اینحال مقامهای حکومتی که در یکسال گذشته به آزار زنان جرئت بخشیدهاند به این سطح از خشونت راضی نیستند. همزمان که روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران نوشت «بیحجابی زیرساخت آشوب است. بیحجابی با معنای نمادین خود یعنی نوعی “حالت نیمه آمادهباش برای شورش”.» و از مسئولان خواست «شوخی و رودربایستی» را در برخورد با بیحجابی کنار بگذارند، بالاترین مقام قضایی جمهوری اسلامی برای بار چندم تکرار کرد که حکومت ایران نباید منتظر لایحه حجاب و عفاف بماند و بدون آن هم با تکیه بر قانونهای موجود میتواند سرهای بدون روسری را مجازات کند. لایحه ۷۰ مادهای حجاب عفاف که قرار است سه سال «بهطور آزمایشی» اجرا شود، میان مجلس و شورای نگهبان در حال دست بهدست شدن است.